운명의 별자리

운명의 별자리

iam etiam mathematicorum fallaces divinationes et impia deliramenta reieceram. confiteantur etiam hinc tibi de intimis visceribus animae meae miserationes tuae, deus meus!
나는 점성학자들의 거짓스런 길흉 판단, 그 망령된 짓거리를 버린 지 이미 오래였습니다. 이 때문에도 나는 당신 자비를 마음속으로부터 진심으로 찬양해야 옳겠나이다, 내 주님이시여.
tu enim, tu omnino (nam quis alius a morte omnis erroris revocat nos nisi vita quae mori nescit, et sapientia mentes indigentes inluminans, nullo indigens lumine, qua mundus administratur usque ad arborum volatica folia?), tu procurasti pervicaciae meae,
당신이, 그렇습니다, 오직 당신만이(죽음을 모르는 생명, 아쉬워하는 정신을 비추시되 어느 빛도 아쉬워 않는 지혜, 나부끼는 나뭇잎새까지 온 누리를 다스리는 그 지혜가 아니면 누구 있어 우리를 모든 오류의 죽음에서 건져내리까?) 내 고집을 낫게 해주셨습니다.
qua obluctatus sum Vindiciano acuto seni et Nebridio adulescenti mirabilis animae, illi vehementer adfirmanti, huic cum dubitatione quidem aliqua sed tamen crebro dicenti
그 고집이란, 내가 빈디치아누스라는 현철한 노인과 재주가 비범한 청년 네브리디우스에게 반대하는 그것이었습니다. 이에 대해 전자는 무섭게 확신을 가지고 후자는 그러한 확신은 없으나마 자주 이렇게 말하는 것이었습니다.
non esse illam artem futura praevidendi, coniecturas autem hominum habere saepe vim sortis et multa dicendo dici pleraque ventura, nescientibus eis qui dicerent sed in ea non tacendo incurrentibus
“앞일을 미리 알아내는 재주란 도시 없는 것이다. 사람들의 짐작이란 흔히 운수 소관이다. 워낙 말을 많이 하다 보면 더러 앞일을 맞히는 수도 있으나, 사실은 말하는 자신들도 모르는 일인 것이다. 하도 말을 많이 하고 보면 가다가 맞는 일도 있을 수밖에.”
procurasti ergo tu hominem amicum, non quidem segnem consultorem mathematicorum nec eas litteras bene callentem sed, ut dixi, consultorem curiosum et tamen scientem aliquid quod a patre suo se audisse dicebat: quod quantum valeret ad illius artis opinionem evertendam ignorabat.
때마침 당신께서는 내게 친구 하나를 정해 주셨습니다. 점술 방면의 지식이야 그리 대단치 않아도 점쟁이를 찾아다니는 일엔 누구보다도 뒤지지 않는 사람이었습니다. 그러나 그것은 차라리 호기심에서였다는 것이 옳을 만큼 그의 말에 따르면 자기 엄친한테 들어 점성술에 대해 약간 알고 있기는 하나 그 점술의 가치를 뒤엎을 만한 비판력은 가지지 못하고 있었습니다.
is ergo vir nomine Firminus, liberaliter institutus et excultus eloquio, cum me tamquam carissimum de quibusdam suis rebus, in quas saecularis spes eius intumuerat, consuleret, quid mihi secundum suas quas constellationes appellant videretur,
그의 이름은 피르미누스로, 학예를 닦고 웅변에 능한 사람인데 나를 절친한 벗인 듯 찾아와서 세속적 꿈에 부풀어 오른 자기 개인 사정을 말하며 그들 말마따나 타고 난 제 별자리가 어떠하냐는 것이었습니다.
ego autem, qui iam de hac re in Nebridii sententiam flecti coeperam, non quidem abnuerem conicere ac dicere quod nutanti occurrebat,
나는 이런 일이라면 이미 네브리디우스의 주장에 기울어지기 시작한지라, 짐작대로, 그리고 궁금해하는 그에게 말은 해주었지만 동시에 덧붙이기를 사실 나는 이런 일들을 우습고 근거 없는 것으로 보고 있다고 했습니다.
tum ille mihi narravit patrem suum fuisse librorum talium curiosissimum et habuisse amicum aeque illa simulque sectantem.
그러자 그는 자기 엄친이 이 방면의 서적을 탐독하고, 또 같은 취미를 가진 친구가 있다고 내게 얘기하는 것이었습니다.
qui pari studio et conlatione flatabant in eas nugas ignem cordis sui, ita ut mutorum quoque animalium, si quae domi parerent, observarent momenta nascentium atque ad ea caeli positionem notarent, unde illius quasi artis experimenta conligerent.
그 두 사람은 연구와 얘기가 서로 같아서 어찌나 그 엉터리 놀음에 마음의 불꽃을 일구던지, 말도 못하는 짐승들이 그들 집안에 새끼를 낳으면 그 낳는 시와 천체의 위치를 따짐으로써 제법 점술의 경험을 쌓았다는 것이었습니다.
itaque dicebat audisse se a patre quod, cum eundem Firminum praegnans mater esset, etiam illius paterni amici famula quaedam pariter utero grandescebat, quod latere non potuit dominum, qui etiam canum suarum partus examinatissima diligentia nosse curabat;
피르미누스는 제 엄친한테 들었다며 이런 얘기를 했습니다.173 곧 자기 어머니가 저를 임신했을 때 제 엄친의 친구의 계집종도 수태하게 되었는데 이 사실을 주인으로서 모를 리 없던 것은 하다못해 개새끼만 낳아도 세밀하기 짝이 없이 별의별 궁리를 다하는 까닭이었습니다.
173. 밀라노가 아닌 카르타고에서 있었던 일. 저자는 연대순으로 서술하지 않고 비약하는 경우가 더러 있다.
atque ita factum esse, ut cum iste coniugis, ille autem ancillae dies et horas minutioresque horarum articulos cautissima observatione numerarent, enixae essent ambae simul, ita ut easdem constellationes usque ad easdem minutias utrique nascenti facere cogerentur, iste filio, ille servulo.
한데 이이는 계집종의, 저이는 아내의 날과 시와 각까지를 엄밀히 관측해서 계산해 본 결과 쌍방이 똑같은 시간일뿐더러 별자리도 영락없이 털끝만 한 차이가 없어 하나는 아들을, 또 하나는 종 자식을 낳기 마련이었다는 것입니다.
nam cum mulieres parturire coepissent, indicaverunt sibi ambo quid sua cuiusque domo ageretur, et paraverunt quos ad se invicem mitterent, simul ut natum quod parturiebatur esset cuique nuntiatum: quod tamen ut continuo nuntiaretur, tamquam in regno suo facile effecerant.
그건 여인들이 산기가 있을 때 두 사람(피르미누스의 아버지와 그의 친구)이 각자 자기 집안에서 진행되는 일을 알려주기 때문인데 사환꾼을 미리 준비해 두었다가 아기가 나오는 즉시 서로 보고하면 제집 일을 알 듯이 곧 알게 된다는 것이었습니다.
atque ita qui ab alterutro missi sunt tam ex paribus domorum intervallis sibi obviam factos esse dicebat, ut aliam positionem siderum aliasque particulas momentorum neuter eorum notare sineretur.
그의 말에 따르면 두 군데에 보낸 사환들이 양가의 거리 한복판에서 마주치게 된 사실에서 별자리로 보나 시각으로 보나 도무지 틀리는 점이 없었다는 것입니다.
et tamen Firminus amplo apud suos loco natus dealbatiores vias saeculi cursitabat, augebatur divitiis, sublimabatur honoribus, servus autem ille conditionis iugo nullatenus relaxato dominis serviebat, ipso indicante qui noverat eum.
그러나 피르미누스가 버젓한 가문에 태어나 호화로운 세상길을 거침새 없이 걷고 날로 재산이 불어나고 이름이 높아지는가 하면, 저 노예(그를 잘 아는 피르미누스의 얘기에 따르면)는 신분의 멍에를 늦출 길 없이 상전들을 섬기고만 있다는 것이었습니다.
his itaque auditis et creditis (talis quippe narraverat) omnis illa reluctatio mea resoluta concidit, et primo Firminum ipsum conatus sum ab illa curiositate revocare, cum dicerem,
얘기하는 사람이 그이인지라 나는 믿지 않을 수 없었습니다. 듣기를 다한 다음 여태까지 품어오던 내 반항심은 송두리째 꺾였습니다. 나는 먼저 피르미누스를 그 호기심에서 돌이키려 애쓰면서 말하는 것이었습니다.
constellationibus eius inspectis ut vera pronuntiarem, debuisse me utique videre ibi parentes inter suos esse primarios, nobilem familiam propriae civitatis, natales ingenuos, honestam educationem liberalesque doctrinas;
“그의 별자리를 보아 진정 점을 치기로 한다면 나는 분명 거기에서, 이웃 사람보다 뛰어난 그의 부모하며 고향에서 제일가는 명문대가, 뚜렷한 출생, 알뜰한 교육, 그리고 학예에 대한 지식 등을 보아야 할 것이다.
at si me ille servus ex eisdem constellationibus (quia et illius ipsae essent) consuluisset, ut eidem quoque vera proferrem, debuisse me rursus ibi videre abiectissimam familiam, conditionem servilem et cetera longe a prioribus aliena longeque distantia.
그런가 하면 만일 저 종이 나를 찾아와서 똑같은 별자리를 가지고 묻는다면 그 사람에게 참말을 하자니 어쩔 수 없이 나는 거기서 비천한 집안, 노예 신분 등 전자와는 매우 동떨어지게 다른 사실을 말하게 될 것이다.
unde autem fieret ut eadem inspiciens diversa dicerem, si vera dicerem, si autem eadem dicerem, falsa dicerem, inde certissime conlegi ea quae vera consideratis constellationibus dicerentur non arte dici sed sorte, quae autem falsa, non artis imperitia sed sortis mendacio.
이렇다면 한 가지 같은 별자리를 보고도 다르다는 말을 해야 참말이 되고 똑같다는 말을 하면 거짓말이 되지 않는가. 그런즉 별자리 보아 맞는 소리를 한다는 것이 술법이 아닌 운수로 되는 일이요, 안 맞는 소리를 하는 것은 술법이 서투르기 때문이 아니라 운수가 틀려 나간 까닭이다.”
Hinc autem accepto aditu ipse mecum talia ruminando. ne quis eorundem delirorum, qui talem quaestum sequerentur, quos iam iamque invadere atque inrisis refellere cupiebam, mihi ita resisteret, quasi aut Firminus mihi aut illi pater falsa narraverit,
여기서부터 나는 실마리를 얻어 혼자만 속으로 궁리했습니다. ‘이런 일로 벌이를 하는 미치광이 가운데 혹시 누가 내게 시비를 걸며 피르미누스가 나에게, 아니면 그의 부친이 그에게 얘기한 것이 거짓이었다고 항변한다면 나는 저들을 단번에 비웃어 넘기련다.
intendi considerationem in eos qui gemini nascuntur, quorum plerique ita post invicem funduntur ex utero, ut parvum ipsum temporis intervallum, quantamlibet vim in rerum natura habere contendant, colligi tamen humana observatione non possit literisque signari omnino non valeat,
곧 쌍둥이가 태어나는 것을 생각해 보자. 쌍둥이란 같은 태내에서 대개는 거의 동시에 나오게 되므로 시간의 차가 다소의 영향력을 물성에 끼친다고는 할망정 이를 인간의 관찰로 알아낼 수 없을뿐더러, 점성가들이 진실을 말하려 해도 들여다볼 도표조차 그려낼 수 없을 것이다.
et non erunt vera, quia easdem litteras inspiciens eadem debuit dicere de Esau et Iacob; sed non eadem utrique acciderunt.
설사 도표가 있다손 치더라도 그것이 진실되지 못한 것은, 에사우와 야곱의 경우, 같은 도표를 보고 같은 말을 해야 옳겠지마는 사실은 두 사람에게 같지 않은 일이 일어났으니 말이다.
falsa ergo diceret aut, si vera diceret, non eadem diceret; at eadem inspiceret. non ergo arte, sed sorte vera diceret.
그러니 너희 말이 거짓일 수밖에. 아니, 사실을 말하기로 한다면 같지 않다고 해야 옳을 게다. 도표는 같은 것을 들여다보면서. 그렇다면 그 맞는 소리를 한다는 것이 어쩌다 되는 일이지, 어디 술법으로 그러한 것이랴.’
tu enim, domine, iustissime moderator universitatis, consulentibus consultisque nescientibus occulto instinctu agis ut, dum quisque consulit, hoc audiat, quod eum oportet audire occultis meritis animarum ex abysso iusti iudicii tui.
주여, 당신은 가장 의롭게 우주를 다스리시는지라, 묻는 이, 대답하는 이 그 자신들도 모르게 은밀히 행하시와 뉘 만일 물을 때면 당신 공의의 그윽하신 판단으로 영혼들의 숨은 공 따라 마땅히 듣자올 것을 듣게 하시나이다.
cui non dicat homo: quid est hoc? ut quid hoc? non dicat, non dicat; homo est enim.
사람아, 너 말하지 마라. “이것이 무엇이오니까? 이건 무엇 때문이옵니까?” 하고 이분께 말하지 마라. 결코 말하지 마라. 넌 사람이기에.